بررسی تاثیر موبال و بازی های رایانه ای بر دانش آموزان

فهرست

چکیده:. 2

مقدمه:. 3

اهمیت و ضرورت بازی در آموزش. 4

ویژگی های بازی های رایانه ای. 5

ساختار بازی های رایانه ای. 6

چگونگی عملکرد بازي هاي رایانه اي در امر آموزش. 7

بازي هاي رايانه اي و تأثيرات آن ها در كودكان و نوجوانان 8

در مجموع در باب محاسن بازی های رایانه ای می توان گفت:. 10

معایب بازی های رایانه. 11

رهنمودهای شیوه ی استفاده از بازی های رایانه ای :. 13

نتيجه گيري و پیشنهادات. 14

منابع:. 15

 

 

 

 

 

چکیده:

 

با پيشرفت فناوري و عمومي شدن ابزارهاي الكترونيكي مانند رايانه، بازي هاي پيشرفته تري رواج يافته اند. يكي از اين بازي ها، بازي رايانه اي است كه انجام آن مستلزم پردازش سريع اطلاعات و ارائه پاسخ هاي منطقي و فوق العاده سريع است. سازندگان بازي هاي رايانه اي به مدد فناوري هاي پيچيده و نرم افزارهاي پيشرفته اي كه در اختيار دارند مي توانند تا حد امكان جذابيت اين بازي ها را براي كودكان و نوجوانان افزايش دهند و سعي دارند با استفاده از اين تكنيك ها و بهره بردن از ماجراجويي هاي مورد توجه كودكان و نوجوانان ، به بازار گرم اين بازي ها رونقي دوچندان ببخشند . لذا ” خشونت “ و ” استفاده از اسلحه هاي “ گوناگون جزء لاينفك بسياري از اين بازي هاست. لذا ما در این گزارش سعی نموده ایم تا دید و مسیر درستی ،راجب استفاده درست و به جا ،از بازیهای رایانه ای را مطرح نماییم.

 

مقدمه:

بازي هاي رايانه اي به عنوان يك پديدة اجتماعي دركنار ساير رسانه هاي صوتي و تصويري در دنياي امروز به دليل رشد چشمگير فناوري هاي ارتباطي، طي سال هاي اخير با كشش و جاذبه اي حيرت انگيز، عمده ترين مخاطبان خود را از ميان كودكان و نوجوانان انتخاب مي كند و نه تنها بخش قابل توجهي از اوقات فراغت اين قشر را به خود اختصاص داده بلكه به نظر مي رسد حتي اوقاتي را كه آنان بايد به انجام تكاليف درسي يا حضور در جمع خانواده اختصاص دهند نيز پوشش داده است. لذا توجه به این امر مهم باید بیش از پیش مورد توجه و بازنگری قرار گیرد.

 

 

 

اهمیت و ضرورت بازی در آموزش

با توجه به اینکه روش آموزش و پرورش در دوره ی ابتدایی، با د رنظر گرفتن روحیه دانش آموزان، روش بازی است. لذا باید بخش زیادی از فعالیت ها به صورت بازی انجام شود و بازی های آموزشی و تربیتی در اهداف درس گنجانده شود، تا یادگیری به بهترین نحو صورت گیرد. دست اندرکاران امر تعلیم و تربیت می توانند با گنجاندن بازی های مختلف در فرایند آموزش و یادگیری و با اجرای بازی های هدفدار تحرک و پویایی و حتی فضائل اخلاقی را درشخصیت کودکان بارورکنند و ریشةگرایشات منفی آتی را بخشکانند و گامی اساسی در تربیت و بازسازی کودکان بردارند.

اصولا توجه به بازی به مفهوم سنتی آن از مدت ها پیش نظر متخصصان و نظریه پردازان را به خود جلب کرده است. و برای آن ارزش هایی نظیر:

ارزش جسمانی - ارزش ذهنی و شناختی - ارزش اجتماعی - ارزش اخلاقی - ارزش خلاقیتی- آفرینندگی -ارزش درمانی - ارزش تربیتی و آموزشی در نظر گرفته اند

اما این نکته قابل ذکر است که از دنیای بچه های دیروز تا عصر متنوع وپویای امروز، زمانی گذشته است و بازی ها نیز، همانند جنبه های دیگر زندگی، دچار تغییرات و تحولات خاصی شده اند. بازی های دیروز: خاک بازی و تیله بازی دیگر قدیمی شده اند. امروزه بچه های خانواده های مرفه با کامپیوتر، آتاری و تی وی گیم بازی می کنند.

دانش آموزان امروز از نسلی دیگرند، نسلی که با رایانه ها، بازی های رایانه ای، دوربین های ویدئویی، تلفن همراه و دیگر ابزار و وسایل دیجیتالی احاطه شده است. در میان صنایع مرتبط با وسایل سرگرم کننده، صنعت بازی­های رایانه ای پرشتاب ترین روند رشد را داشته است. کودکان و نوجوانان زمان بسیاری را صرف این بازی ها می­کنند و از آنها تأثیر می پذیرند. امروزه با تغيير سبك زندگي و گسترش آپارتمان نشيني، كودكان تا حدودي از انجام بازي هاي پرتحرك محروم شده اند. تولید روز افزون بازي هاي رایانه اي و افزایش پیچیدگی آنها، سبب افزایش محبوبیت این بازي ها شده است. بازي هاي ویدیویی و رایانه اي، محصولاتی فرهنگی و در زمره رسانه هاي همگانی هستند. لذا، اهمیت اجتماعی و تربیتی فراوانی می یابند و براي بسیاري از کودکان و نوجوانان نخستین گام ورود به جهان فناوري اطلاعات و ارتباطات و کسب مهارت در استفاده از رایانه به شمار می روند.

ویژگی های بازی های رایانه ای

- سنجش عملکرد: با بررسی واکنش کودکان در حین بازی می توان به بازخوردی که به موقعیت می دهد، اصول اخلاقی که از خود بروز می دهد و عملکرد آنان پی برد.

- تعامل: وقتی بازیگر شخصیت خود را وارد صحنه می کند همواره در تمام مراحل بازی سعی می کند به بهترین وجه عمل کند تا بیشترین امتیاز را بگیرد در واقع در تعامل با عناصر و صحنه ها عمل می کند.

- الگو دهی: کودکان و نوجوانان بیش از آنکه از طریق تجربه مستقیم یاد بگیرند از راه مشاهده ر فتار و اعمال دیگران می آموزند و به همین دلیل برنامه های تلویزیونی و رایانه ای با ارایه الگوها و سرمشق های جذاب و دوست داشتنی یکی از منابع عمده تأثیرگذار بر رفتار کودکان و نوجوانان هستند

- مشارکت های اجتماعی: به کاربرد بازی ها در جهت یادگیری اصول مدنی و مشارکت های افراد در این اصول اشاره داشت.

- آموزش : در فضای مجازی می توان بسیاری از مطالب را نیز آموزش داد و فقط به چشم سرگرمی به بازی ها نگاه نکرد.

گانتر، مهمترین ویژگی را داشتن هدف می داند و به ویژگی هایی مانند: محاسبه و نگهداری خودکار امتیازها، هنر پویا نمایی تصویری، تاثیرهای شنیداری، شانسی بودن و اهمیت سرعت و ایجاد چالش های پی در پی برای بازیکن اشاره دارد .

ساختار بازی های رایانه ای

قوانین : بخشی در پشت صحنه است که چکونگی عملکرد بازی را تعیین می کند و بخشی در روی صحنه و تعیین کننده چگونگی فعالیت بازیکن است. به عبارتی امکاناتی که در اختیار بازیکن است را مشخص می سازد و شامل انواع مختلفی می باشد.

قوانین نمایشگر: بیشتر حالت نمایشگر و اطلاع رسانی دارند و به خودی خود کارایی ندارد و شرایط ما را در آن موقعیت نشان می دهد. فرد بر اساس آن تصمیم می گیرد چه کاری را انجام دهد.

قوانین کنترل شخصیت: دانستن اینکه با کدام دکمه فرد می تواند شلکیک کند و با کدام دکمه از حرکت می ایستد.

قوانین مربوط به توانایی: مشخص می سازد که هر فرد و هر ابزار چه توانایی هایی دارد.

قوانین مربوط به محیط و ابزار: مشخص می سازد کدام ابزار کاربردی هستند و کدام یک بی فایده اند. معمولا ابزار کاربردی علامت مشخصی هم دارد.

قوانین نتیجه گیری: نتیجه بازی را نمایان می سازد.

چگونگی عملکرد بازي هاي رایانه اي در امر آموزش

بازي رایانه اي به دلیل ویژگی هایی که دارد، باعث لذت و رضایت می شود، بسیار برانگیزاننده است و مفاهیم و واقعیت هاي بسیاري از موضوعات را به خوبی منتقل می کند. بنابراین، ترکیب بازي و یادگیري، انگیزه فراگیران را براي یادگیري افزایش می دهد و فرایند یادگیري را جذاب می سازد.

ارائه برنامه های علمی و تحصيلی در قالب نرم افزارهای رايانه ای فضايی جذاب برای عملكرد دانش آموزان فراهم كرده است. مفاهيم آموزشی و تجربی قابل انتقال از راه بازی های رايانه ای در دنيای امروز معادل ديگری ندارد و شايد نتوان از هيچ راه ديگری به آن دست يافت. فناوری رايانه ای می تواند آموزش های چندحسی را فراهم آورد و اين درگيری چند حسی يادگيری را در سطح عميق تری امكان پذير می كند.

بازی های رايانه ای ضمن آن كه سواد رايانه ای دانش آموزان را افزايش می دهند، باعث گسترش مهارت های ادراكی آنان در فهم مباحث آموزشی نيز می شوند .

بازي هاي رايانه اي و تأثيرات آن ها در كودكان و نوجوانان

همه کودکان و اکثر بزرگسالان از بازی کردن لذت می برند. پیش از ورود کامپیوترها به زندگی روزانه از بازی ها با هدف آموزشی استفاده می شد اما امروزه، از دیدگاه نقش مهمی که بازی های کامپیوتری در سرگرمی نوجوانان دارند استفاده آموزشی کردن از بازی های کامپیوتری باعث تمرکز بسیاری از مطالعات در این زمینه شده است بیشتر افراد جوانان باIt آشنا بوده و روزانه چندین ساعت را مقابل صفحات کامپیوتر می گذرانند و اطلاعات مورد نیاز را راحت تر و سریعتر نسبت به کتابخانه ها بدست می آورند آنهایی که توانایی ادراکی آنها بیشتر دیداری و شنیداری است چیزهای بیشتری از تصاویر نسبت به نوشته ها یادمی گیرند.

بررسي هاي انجام شده در زمينه تأثيرات اجتماعي فرهنگي بازي ها نشان مي دهد كه در اين زمينه تشتت آرا وجود دارد و هيچ اتفاق نظر قطعي وجود ندارد.

نتايج دسته اي ديگر از پژوهش ها نشان مي دهد بين بازي هاي رايانه اي و خشونت، اضطراب، افت تحصيلي، عدم سازگاري اجتماعي، كاهش اعتماد به نفس و جز آن هيچ رابطه اي وجود ندارد.

دسته اي از نظرات با رويكردي منفي، تأثيرات مذكور را ارزيابي مي كنند. نتايج تحقيقات آنان بيانگر اين است كه بازي هاي رايانه اي خشونت و پرخاشگري، بيگانگي اجتماعي فرهنگي، افت تحصيلي، انزوا و كاهش تعاملات اجتماعي، عدم سازگاري اجتماعي، احساس اضطراب و عدم اعتماد به نفس، اعتياد به بازي، بي حوصلگي، القاي ارزش هاي خاص سياسي، خدشه دار شدن ارزش هاي ديني و فرهنگي و جز آن را به دنبال دارد .

بسیاری از بازی ها دارای محتوای خشونت آمیز هستندمثل بازی تعقیب جنایتکاران یا بازی جهان احمقانه و وحشی. اما با وجود اینکه این بازی ها اثرات بد آموزشی و اخلاقی دارند با این وجود هنوز در حال پخش هستند این مورد که آیا بازیها تأثیر فوری بر رفتار دارند یا نه مورد بحث هست ؟و برقرار کردن همبستگی و ارتباط علیتی بین اینکه خشونت بازی موجب خشونت در دنیای واقعی می شود سخت است .

عوامل بسیاری وجود دارد که می تواند منجر به خشونت رفتاری شوند فرگوسن و دیگران گزارش می دهند که با مدرک و گواهی ثابت کردند که در هر 2مطالعه ای که انجام دادند یک ارتباط مستقیم بین قرار گرفتن در معرض بازی های ویدیویی و رفتار خشونت آمیز و تهاجمی وجود دارد ضمناً ما نباید فقط محتوای پیام بازی را ارزیابی کنیم بلکه باید نفوذ ارزشهای اخلاقی و فرهنگی متأثر از بازیها را نیز مورد ارزیابی قرار دهیم، چرا که هر بازی اثرات اجتماعی و فرهنگی بلند مدت و غیر مستقیمی نیز دارد.

نتایج پژوهش در بررسی رابطه بین مدت زمان استفاده از بازی های رایانه ای و عملکرد تحصیلی نمایانگر آن بود که در این باره رابطه معناداری وجود ندارد.

همچنین تحقیقات ( جنتیل[15]، 2004 به نقل از مهرابی فر و دیگران، 1390) بیان کرد که آنهایی که مدت زمان بیشتری به انجام بازی های رایانه ای می پردازند، عملکرد تحصیلی ضعیف تری دارند.

درپژوهشی که توسط پور محسنی و دیگران (1383) با هدف بررسی تأثیر بازی های رایانه ای بر توانایی چرخش ذهنی دانش آموزان انجام شد (چرخش ذهنی نوعی توانایی فضایی است که در آن شخص باید مجسم کند که اگر یک شکل دو یا سه بعدی، به اندازه معینی حول یک محور بچرخد، پس از چرخش چگونه ظاهر خواهد شد)

نتایج نشان داد که تمرین بازی های رایانه ای برتوانایی چرخش ذهنی نوجوانان تاثیر داشته است. و این تاثیر در ذهن دختران بیشتر از پسران می باشد.

در پژوهشی که توسط دلیری و دیگران (1388) با هدف بررسی تاثیر بازی های رایانه ای بر بهره هوشی، زمان واکنش و زمان حرکت نوجوانان، که با روش علّی- مقایسه ای روی گروه های سنی 18-14 انجام شد.

در مجموع در باب محاسن بازی های رایانه ای می توان گفت:

ـ فرآیند یادگیری را آسان و توجه نوجوانان را جلب می کند.

-برنامه های بسیار متنوعی ساخته شده که به نوجوان امکان می دهد تصاویر یا داستان هایی را خلق کند.

ـ بسیاری از مهارت ها ی زندگی،مفاهیم و مبانی ریاضیات، تاریخ یا جغرافیا را با كمك شكل های كودكانه به كودك آموزش می دهد.

-كودك بدون كثیف كردن لباسها و اطراف می تواند به راحتی نقاشی بكشد و رنگها را عوض كند.

ـ بیش تر برنامه های رایانه ای در وقت هزینه ، صرفه جویی های بسیاری به همراه دارند .

ـ بازی های رایانه ای هم چنین به کودکان و نوجوانان مبتلا به بیماری هایی چون « فلج مغزی» یا نارسایی در تشخیص واژه ها » کمک می کند.

-با رایانه هرچند بار كه بخواهند، می توانند موضوعی را ببینند و مرور كنند.

- تقویت هماهنگی حرکات چشم و دست

-استفاده از بازی‌های فکری و معمایی یکی از راه‌های رشد خلاقیت و نوآوری بچه‌ها است. بازی‌هایی که بیشتر سلول‌های مغزی را به کار وادار و فکر آنان را درگیر کند.

معایب بازی های رایانه

الف) آسیب های جسمانی

آسیب بینایی،آسیب ستون فقرات و استخوان بندی و ابتلا به آرتروز،پیا مد های منفی بر دستگاه گردش خون و گوارش، همچنین هیجان های دروغین، سلامت روانی کودک را به خطر می اندازد .،آسیبهای پوستی با اشعه های رایانه، از دیگر عوارض این بازی هاست .

ب) آسیب های روانی ـ تربیتی

1. تقویت حس پرخاشگری: مهم ترین ویژگی بازی های رایانه ای ، حالت جنگی بیش تر آن هاست و این که فرد باید برای رسیدن به مرحله بعدی بازی ، با نیروهای به اصطلاح دشمن بجنگد . استمرار بازی هایی ، نوجوان را پرخاشگر و ستیزه جو می سازد و تلاش می کند خواست هایش را با زور و تهاجم به دست آورد .

2. انزوا طلبی : نوجوانانی که همیشه با بازی های رایانه ای درگیرند ، به انزوا و درون گرایی متمایل شده و در برقراری ارتباط اجتماعی پویا با دیگران ناتوان خواهند بود .

3. تنبل شدن ذهن: در این بازی ها ، به دلیل این که بیش تر ، کودک و نوجوان با ساخته ها و برنامه های دیگران رو به روست وکم تر قدرت دخالت و تصرف در آن ها را می یابد ، حالت انفعال گرفته و اعتماد به نفس او در برابر ساخته ها و پیشرفت دیگران متزلزل می شود .

4 پیامد منفی در روابط خانوادگی : در دوره کنونی که زندگی ها به سوی ماشینی شدن پیش می رود ، خودبه خود، روابط عاطفی رنگ باخته و در کنار هم بودن خانواده کم تر شده است .

5. افت اخلاقی: اشاعه فرهنگ برهنگی و رقص و موسیقی غربی و.... از آفت های دیگر بازی های رایانه ای است .

6. افت تحصیلی: به دلیل جاذبه مسحور کننده این بازی ها ، نوجوانان وقت بسیار ی را صرف آن می کنند و در واقع با مصرف انرژی عصبی و روانی خویش و با چشمان و ذهنی خسته به بستر می روند و گاه ، صبح زودتر از وقت معمولی بیدار می شوند تا پیش از مدرسه نیز اندکی بازی کنند . بی تردید این علاقه سبب افت تحصیلی خواهد شد .

7. زمینه ساز ازخود بیگانگی : دنیای مجازی ولی نزدیک به واقعیتی که در بازی های رایانه ای به تصویر کشیده می شود ، آن قدر مسحور کننده وجذاب است که مخاطب کودک و نوجوان در معرض تأثیر تمام باورهایی قرار می گیرد که از سوی طراحان این بازی ها به او القا می شود . برای نوجوانی که در حال بازی است فرقی نمی کند که دشمن کیست، دشمن همان است که بازی می گوید

رهنمودهای شیوه ی استفاده از بازی های رایانه ای :

اگر چنانچه قراراست از بازی های كامپیوتری استفاده كنید، بهتراست بازی های تصویری خلاق كه كودكان باید به وسیله آنها، معما هایی را حل كنند، بیش از بازی های دیگر مورد توجه قراردهید.

- والدین وقت بیشتری را به كودك و نوجوان خویش اختصاص بدهند. هر قدر وقت گذاری و ارتباط صحیح بین والدین و فرزندان بیشتر باشد زمینه چنین بازی هایی كمتر فراهم می شود. آن ها بایدتا حدی با بازی‌های رایانه‌ای آشنا باشند و بدانند که هر بازی برای چه سنی است. والدین در این زمینه می‌توانند از کارشناسان کمک بگیرند.

-به فرزندتان اجازه ندهید در فاصله نزدیكی از صفحه رایانه بنشیند.

-نور صفحه رایانه را كم كنید. روشنایی اتاق به نحوی تنظیم شود كه زنندگی نور به حداقل برسد.

- ضروری است بچه ها به طور مرتب بین دو نوبت بازی استراحت كنند.

- بهتر است والدین با كودكان صحبت كنند كه فقط روزهای تعطیلی مجاز به استفاده ازاین بازی ها هستند.با استدلال و منطق آسیب هایی را كه كامپیوتر به كودكان وارد می آورد متذكر شوید.

نتيجه گيريو پیشنهادات

 

امروزه با مخاطبانی مواجه ایم که نسبت به نسل گذشته روش فکر کردن، پردازش اطلاعات و ترجیحات و انگیزهایشان تغییر کرده است. یکی از حوزه هاي متاثر از این تغییرات آموزش نسل جدید است که با نیاز به روش­هاي جدید آموزشی و ایجاد انگیزه و حفظ آن مواجه شده است. بازي هاي رایانه اي با توجه به ویژگی ها، قابلیت ها و محبوبیتی که میان نسل جدید دارد، پتانسیل زیادي براي برآورده کردن انتظارات آموزشی دارد. صرف نظر از قابلیت هاي بازي هاي رایانه اي به طور عام در امر آموزش، بازي هاي رایانه اي آموزشی به طور اختصاصی براي پاسخ گویی به انتظارات آموزشی طراحی شده اند.

خواسته يا ناخواسته بايد بپذيريم كه بازي هاي رايانه اي همانند بسياري ديگر از پديده هاي عصر فناوري اطلاعات به زندگي ما پيدا كرده است. و يكي از سرگرمي هاي كودكان، نوجوانان، جوانان و حتي بزرگسالان در عصر جديد است. اين بازي هاي مهيج و پر كشش ساعت ها كودك و نوجوان ما را در مقابل صفحه نمايشگر ميخكوب كرده، او را از دنياي واقعيات به عالم تخيلات فرو مي برد و در اين گير و دار يا چيزي را به او مي آموزد يا چيزي را از او مي گيرد، اين بازي ها در كنار محاسنشان، گاه آثار مخرب روحي و جسمي در كودكان و نوجوانان بر جای مي گذارند، اگر بخواهيم فرزندان را از اين بازي ها محروم نماييم ،حرص و ولع آنان براي دسترسي به اين بازي ها بيشتر مي شود و اگر در خانه نتوانند بازي كنند به خانه دوستانشان مي روند. اگر آنجا هم نتوانستند، به كافي نت ها و مكان هايي كه مي توانند با رايانه بازي كنند، سر مي زنند.

 

منابع:

احمدوند، محمدعلی. (1381). روانشناسی بازی. تهران: دانشگاه پیام نور.

بیجاری، ملیحه. (1392). تاثیر بازی رایانه ای آموزش ریاضی بر خود‏ راهبری و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه پنجم شهر بیرجند. پایان نامه کارشناسی ارشد علوم تربیتی رشته برنامه ریزی درسی. دانشگاه بیرجند، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.

پورمحسنی، فرشته؛ وفائی، مریم؛ آزاد فلاح، پرویز؛ (1383). تاثیر بازی های رایانه ای بر توانایی چرخش ذهنی. مجله تازه های علوم شناختی،ج6. (ش 3،4.)، 84-75.

توران غلامی، مرضیه. (1390). تاثیر بازی های رایانه ای بر خلاقیت و رابطه آن با سازگاری روانی دانش آموزان. فصلنامه اندیشه های تازه در علوم تربیتی، 7. (1)، 55- 68.

جعفری راینی، رضا. (1386). بازی های رایانه ای و تاثیرات آن. ماهنامه آموزشی- تربیتی پیوند. (328). 28-34.

جوادی، محمد جعفر؛ امامی پور، سوزان؛ و رضایی کاشی، زهرا. ( 1388). رابطه بازی های رایانه ای با پرخاشگری و روابط والد- فرزند در دانش آموزان.

http://daneshyaran.4kia.ir/