انواع دستورات داده شده به کامپیوتر:
الف) دستورات داخلی: فایلی بنام این دستورات وجود ندارد و وقتی سیستم بالا میآید کامپیوتر (سیستم) از قبل خودش این دستورات را میداند و در COMMAND.COM قرار دارند.
ـ توجه: ویندوز و داس به COMMAND.COM نیاز دارند و درصورت نبودن آن نه ویندوز و نه داس بالا نمیآیند (فایل COMMAND.COM یک فایل مفسر فرمان است)
فرمانهای داخلی آن دسته از فرمانها هستند که با روشن کردن کامپیوتر و راه اندازی سیستم، از روی دیسک به حافظة RAM آورده شده و در آنجا به صورت ماندگار باقی میمانند. برای پیدا کردن این فرمانها نیازی به جستجو در دیسکها نخواهد بود. برخی از فرمانهای داخلی عبارتند از: DIR، MD، RD، CD، CLS، VER، DATE، TIME، PROMPT، PATH، SET، VOL، COPY، TYPE، REN و VERIFY.
فرمانهای خارجی أن دسته از فرامین هستند که به صورت فایل بر روی دیسک قرار دارند. هنگام صدور یک فرمان خارجی، سیستم عامل فایل مورد نظر را از روی دیسک به حافظة RAM منتقل نموده، آنرا اجرا مینماید، چنانچه فایل مربوط به فرمان خارجی، بر روی دیسک وجود نداشته باشد، پیام زیر از سوی سیستم بر روی صفحة نمایش ظاهر خواهد شد.
BAD COMMAND OR FILE NAME
ب) دستور خارجی: برای اجرا شدن آن باید فایل مربوط به آن را داشته باشیم مثل دستور FORMAT یا FDISK یا دستور SYS
ـ فایل SYS.COM برای اجرای دستورSYS نیاز است این دستور قادر است سیستم را منتقل کند با این دستور میتوان سه فایل IO.SYS ، COMMAND.COM و MSDOS.SYS را منتقل کرد.
دستور SYS دو فایل اصلی IO.SYS و MSDOS.SYS را در سکتور صفر ، قطاع صفر قرار میدهد.
روش اجرای دستور SYS:
A: نام درایوی است که میخواهیم سیستم به آن منتقل شود. C:/>SYS A:
گاهی اوقات دستور SYS فایل COMMAND.COM را که مخفی است منتقل نمیکند که باید با استفاده از دستور COPY (بعداً توضیح داده میشود) آن را منتقل کنیم.
دستور SYS با دستور FORMAT را میشود بطور همزمان انجام دهیم:
مثال:
C:/>FORMAT/S A: که بعد از انجام دستور سیستم, پیغامی مبنی بر اینکه سیستم منتقل شده است صادر میکند (System transferred)
پس از انجام این مراحل کامپیوتر از ما میخواهد برای درایو FORMAT شده نام انتخاب کنیم
دستور فرمت جهت قالب بندی دیسک صادر میگرددو….
به پسوند S ، سویچ گفته میشود.
ـ Q نیز یک سویچ است.
یکی از فرمانهای سویچ فرمت فرمان /Q است
ـ وقتی هارد یا درایوی که قبلاً FORMAT شده را مجددا بخواهیم فرمت کنیم فرمان FORMAT/Q میدهیم تا سریعاً مراحل FORMAT درایو به پایان برسد
FORMAT به شکل اولیه که توضیح دادیم FORMAT با سطح پائین است و LOW-LEVEL FORMAT هم گفته میشود.
نتیجه:
پس از اولین بار که دیسکی را با دستور FORMAT قالب بندی کردیم میتوانیم برای FORMAT های آینده درایوها از دستور فورمت با Q استفاده کنیم.
C:/>FORMAT/Q A:
ـ دستور FORMAT به همراه انتقال سیستم:
C:/>FORMAT/Q/S A:
A: نام درایو میباشد.
بین / (اسلش) و FORMAT چه فاصله باشد چه نباشد مهم نیست:
ـ در سیستم عامل DOS برای ایجاد یک دیسکت سیستم از طریق هارد مراحل زیر را انجام میدهیم
SYS C: A:
که در اینجا COMMAND.COM بصورت خودبخودی منتقل میشود و در صورت مخفی بودن میتوان آنرا بصورت معمول کپی کرد.
از ویندوز از طریق MSDOS Prompt از منوی START به محیط DOS میرویم یا از همان ابتدای بالا آمدن سیستم به محیط DOS میرویم.
نحوه خروج از DOS و ورود به محیط ویندوز با تایپ EXIT است.
ـ دستور DATE یک دستور داخلی است و در COMMAND.COM است و تاریخ را تعیین میکند.
دستور TIME برای نشان دادن و یا تغییر زمان بکار میرود.
دستور DIR فهرست گیری از مخازن داخل دایرکتوری است (یا درایو یا هر چیزی) و محتویات را نشان میدهد.
] مثال:
C:>ABBASDIR
VOLUME IN DRIVE D HAS NO LABEL
VOLUME SERIAL NUMBER IS 1153-16FF
DIRECTORY OF C:>ABBAS
ALI
AUTOEXEC BAT 120.466 28/04/00 2:53A AUTOEXEC.BAT
BOOK TXT 291.408 25/08/02 7:03P BOOK.TXT
COMMAND COM 288.401 28/04/00 3:44P COMMAND.COM
DOS
LOTUSB~D PIF 414.272 01/04/00 9:47A LOTOUSBOLD.PIF
REZA BAT 111.002 01/03/00 5:30P REZA.BAT
WINDOWS
ZAR76
4 FILE(S) 1.316.539 BYTES
4 DIR(S) 917.471.232 BYTES FREE
D:>ABBAS
در این مثال با نوشتن دستور DIR در مقابل اعلان داس ( C:>ABBAS ) و زدن کلید (ENTER) نتیجه به صورت زیر دیده میشود که در واقع تمام فایلها و دایرکتوریهایی که از نوع غیر پنهان هستند مشاهده میشود. (منظور از پنهان و غیر پنهان یک نوع خصوصیت برای فایلها و دایروکتوریها میباشد و با دادن خصوصیت پنهان به فایلهای مهم میتوان آنها را از دید مخفی کرد و خصوصیات دیگر شامل آرشیو ، خواندنی و سیستمیک میباشد. در سیستم عامل داس جهت تغییر خصوصیت یک فایل از دستور ATTRIB استفاده میشود. فایلهای پنهان +H هستند فایلهای سیستمیک +S هستند، فایلهای خواندنی +R هستند و فایلهای آرشیو +A هستند. فایلهای AHRS هر چهار خصوصیت را دارند. مثل فایلهای مهم IO.SYS و MSDOS.SYS).
نکته:
این علامت در مقابل بعضی کلمات هنگام نمایش فهرست (DIR) به معنی این است که نام مورد نظر یک دایرکتوری میباشد. و اگر فایل باشد در مقابل آن یک پسوند که شامل سه حرف یا کمتر است نمایش داده میشود. مثلاً TXT در مقابل نام فایل ALI که نشان دهنده پسوند فایل ALI میباشد. ضمناً دایرکتوریها هرگز پسوند ندارند. [
دستور DIR سویچهایی نیز دارد از جمله /O و /P و /Eو /Sکه بعد از دستور با فاصله یا بدون فاصله نوشته میشود.
اگر از دستور DIR/P استفاده کنیم نتیجه بصورت صفحه به صفحه نمایش داده میشود و البته برای نشان دادن هر صفحه باید یک کلید را فشار دهید تا صفحه بعد نمایش داده شود. این سویچ برای دایرکتوریهایی که درون آنها فایلها و دایرکتوریهای زیادی باشد بسیار مفید است.
اگر از دستور DIR/O استفاده کنیم نتیجه بصورت مرتب شده بر اساس حروف الفبا نمایش داده میشود. البته دایرکتوریها را در ابتدا و بعد فایلها را مرتب شده بر اساس حروف الفبا نمایش میدهد. SET DIRCMD=/O/P
] اگر از سوئیچ /E استفاده کنید بر اساس پسوند فایلها مرتب میشود.[
سویچ /S جهت یافتن یک فایل در یک درایو و یا یک دایرکتوری استفاده میشود.
مثلاً اگر C:ABBAS ALI.TXT DIR/S/P را تایپ کنیم نتیجه آن نمایش دادن کلیه فایل های ALI.TXT در دایرکتوری ABBAS و تمام دایرکتوریهای موجود در دایرکتور ABBAS میباشد. سویچ /A.H.R.S برای یافتن فایلهایی که خصوصیات خواندنی، آرشیو، سیستمیک و پنهان را دارند بکار میرود.
WILDCARDS:
شامل دو کاراکتر * و ؟ میباشند که جایگزین اسم فایل و پسوند فایل میشوند.
استفاده از این دو کاراکتر سبب میشود که داس کلمات یا حروف را نادیده بگیرد.
مثال:
DIR *.* C:Â این دستور سبب میشود که فهرستی از ریشه درایو C گرفته شده که شامل تمام فایل ها با هر پسوندی میباشد.
D:>DIR ????.??? این دستور سبب میشود که فهرستی از ریشه درایو D: گرفته شود که شامل تمام فایلهای چهار حرفی وکمتر با هر پسوندسه حرفی یا کمترمیباشد.
E:DIR/P/S *.BMP تمام فایلهای تصویری با پسوند BMP در ریشه درایو E را پیدا کرده، صفحه به صفحه نمایش میدهد.
D:>DIR A??C.? این دستور تمام فایلهایی که چهار حرفی بوده ، کاراکتر اول آنها A و کاراکتر دو و سوم هر چی و کاراکتر چهارم C و فقط با پسوند یک حرفی هستند را فهرست میکند.
در فایل Autoexec.Bat میتوان دستوری داد که همیشه خروجی دایرکتوری را صفحه بندی شده و براساس ترتیب حروف الفبا فایلها باز شوند. Set dirCMD=/o/p
دستور VER :ورژن سیستم عامل را نشان میدهد.
هر نرم افزار یک ورژن یا نسخه دارد که مهم است .
دستور C: یا D: یا E: یا … برای تعویض درایوها بکار میرود.
] مثلاً با تایب C:>D: و زدن اینتر نتیجه به صورت D:> میباشد. یعنی از درایو C:> به D:> منتقل شدهایم .
دستور DOSKEY : (دستورخارجی )
وقتی که این دستور را در مقابل اعلان داس نوشته و اینتر بزنیم از این به بعد دستورات بعدی که به کامپیوتر میدهیم در حافظه کامپیوتر ضبط شده و برای اجرای مجدد کافی است که از دکمههای جهت دار یا فلش مانند (AROW KEY) و یا از دکمههای فرمان (F7,F2,…) استفاده کنیم. دکمه F7 میتواند لیست تمام دستوراتی را که پس از دستور DOSKEY اجرا شده است را نمایش دهد.
دستور DOSKEY را میتوانیم در فایلی بنام AUTOEXEC.BAT نیز تعریف کنیم که پس از روشن شدن کامپیوتر در محیط داس خودبخود اجرا شود.
دستور MD:
برای ایجاد یک دایرکتوری به کار میرود.
مثال:
C:MD ALI که نتیجه آن ساختن دایرکتوری ALI در ریشه درایوC میباشد.
دستور / ? : این فرمان برای کمک گرفتن از سیستم عامل جهت شناسایی دستورات.
مثال:
c:>dir/? با اجرای دستور مذکور سیستم عامل داس اطلاعاتی را در مورد فرمان dir به ما میدهد.
همچنین c:>help dir نیز این کار را میکند که یک دستور خارجی است .
برای خارج شدن از محیط داس به ویندوز مراحل زیر را انجام میدهیم.
1 ـ نوشتن cd/ و زدن اینتر
2 ـ نوشتن win و زدن اینتر و یا نوشتن exit و زدن اینتر
سایت: www.daneshyaran.4kia.ir